Halil Ali Bezmen, 1872 yılında Selanik'te tüccar bir Kapandji ailesinin çocuğu olarak doğdu. Mustafa Kemal Atatürk'ün birkaç yıl önce eğitim gördüğü, modern eğitim yaklaşımıyla ünlü Şemsi Efendi İlkokulu'na gitti.

18. yüzyılın sonlarında Manchester ve Selanik arasında kurulan Bezmen ailesinin kumaş ticareti, Halil Ali'nin girişimci vizyonu altında gelişti. Öncü bir uluslararası tüccar olarak, Cumhuriyet kurulmadan önce faaliyetlerini Milano, Selanik, İstanbul, Buenos Aires ve Mersin'e genişletti. Çabaları, Türkiye'nin sanayileşmesinin temelini oluşturdu.

Halil Ali, 1928'de İstanbul Yedikule'de ilkel bir tekstil boyahanesi kurarak Türkiye'nin özel sektöründe sanayileşmenin başlangıcını işaret etti. Aynı yıl Mustafa Kemal Atatürk'ün tesisini ziyaret etmesi belirleyici bir itici güç sağladı. Atatürk'ün ona, "Türkiye şimdi sanayileşmeye başlamalı. Yatırım yapmalısın." dediği bildirildi. Bu sözlerden ilham alan Halil Ali, ülkenin ilk özel tekstil sanayi işletmesi olan Mensucat Santral'i kurdu.

Ailesine bağlı Halil Ali Bezmen, üç çocuğun babasıydı: Refik, Fuat ve Sermin. Ayrıca Mensucat Santral'in tanınmış isimlerinden ve ortağı olan Nazım Ali Bezmen'in kardeşi ve kayınbiraderiydi. Katkıları endüstrinin ötesine, eğitime uzandı ve 1934'te İstanbul'daki Şemsi Mehmet Efendi Mektebi'nin mirasını sürdüren Şişli Terakki Lisesi Türk Limited Şirketi'nin en büyük hissedarı ve kurucu ortağı oldu.

Halil Ali, dürüstlüğü, cesareti, güvenilirliği ve arabuluculuk becerileriyle takdir ediliyordu ve otoriter ancak mütevazı tavrıyla birleşiyordu. Bu özellikler ona iş dünyasında ve toplumda yaygın bir saygı kazandırdı.

Halil Ali ve oğulları Refik ve Fuat, 1942'de Türkiye tarihinde tartışmalı bir an olan Varlık Vergisi'ni öderken büyük bir mali sıkıntıyla karşı karşıya kaldılar ve ülkenin ikinci büyük vergi mükellefi oldular.

Halil Ali Bezmen 1954 yılında İstanbul'da vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi. Mirası, Türkiye'nin endüstriyel ve eğitimsel gelişiminde öncü olarak devam ediyor.

Yazar: Necdet Bezmen